G-HCRDFBP0G9

« امروز بر کسی پوشیده نیست که تنها راه نجات کشور تولید است و تولید. تولید، اراده میخواهد و ایرانی مرد اراده است. آنجا که خواسته است، توانسته است. این را تاریخ میگوید. روایت تجربه هم این را تأیید میکند. حالا اما در دوران پس از انقلاب با روحیهای که امام خمینی(ره) در خودباوری به جامعه ایران هدیه کرده این ارادههای سترگ دوچندان شده است؛ در صنعت و پزشکی و فناوری و علم. حالا نام ایران دیگر یک مستعمره آمریکا نیست. ایران صاحب تکنولوژی است. ایران صاحب نام است.»
مقام معظم رهبری مدظله العالی(نمایشگاه توانمندی های تولید داخلی بهمن ماه 1402)

با اهتمام به راهبرد ملی پیشرفت صنعتی و ارتقای زنجیرههای ارزش کشور و در امتداد نتایج حاصل از مطالعات آمایش سرزمین در حوزههای صنعتی، معدنی و تجاری، مجمع ملی دیپلماسی برند با هدف تقویت روایت اقتصادی ایران و ارتقای حضور سازمانهای سرآمد کشور در زنجیرههای ارزش جهانی، سومین دوره خود را در تاریخ ۳۰ دیماه ۱۴۰۴ در مرکز همایشهای بینالمللی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار میکند.
رویکرد این دوره، حرکت از «معرفی پراکنده توانمندیها» بهسوی «ارائه تصویری منسجم، معتبر و مبتنیبر ظرفیتهای واقعی اقتصاد ایران» است؛ تصویری که تنها با مشارکت فعال بنگاههای مولد، پیشرو و اثرگذار کشور در صنعت، خدمات و تجارت امکانپذیر میشود. بر همین اساس، مجمع ملی دیپلماسی برند بهعنوان یک برنامه راهبردی میانبخشی و نه یک سازوکار رقابتی، تلاش دارد بستری فراهم آورد تا سازمانهای توانمند اقتصاد ایران نقش خود را در اعتلای برند ملی و تقویت دیپلماسی اقتصادی کشور ایفا کنند.
فرآیندهای ارزیابی، توسعه ظرفیت و شناسایی نقاط بهبود این دوره، با نظارت علمی مرکز ملّی شمارهگذاری کالا و خدمات وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت و با رویکرد «توانمندسازی و بهبود مستمر» اجرا میشود. در پایان این مسیر، سازمانهایی که مراحل توسعهای را با موفقیت پشت سر بگذارند، در آئین اختتامیه با حضور نمایندگان دولت، فعالان سرآمد اقتصاد کشور، اندیشمندان حوزه مدیریت و رسانههای ملّی و بینالمللی، نشان ملی ارزشآفرینی و دیپلم لیاقت سفیر اقتصاد ایران دریافت میکنند و بهعنوان اعضای «مجمع ملی دیپلماسی برند ایران» معرفی خواهند شد.
اعضای این مجمع، در سالهای پیشرو بهعنوان شبکهای از نمایندگان اقتصاد ایران در حوزه دیپلماسی برند، در مجموعهای از برنامههای تخصصی و دیپلماتیک مشارکت خواهند کرد؛ از جمله نشستهای راهبردی با چهرههای علمی، سیاسی و اقتصادی، دورههای تخصصی کلاس جهانی، شبیهسازهای مدیریتی، کارگاههای توانمندسازی، و نیز رویدادهای B2B و B2G با هدف تقویت پیوندهای تولیدمحور با بازارهای منطقهای و جهانی.
دبیرخانه دائمی این طرح ملی همچنین برنامهریزی کرده است با همکاری وزارت امور خارجه، دفاتر سازمانهای بینالمللی توسعهای مستقر در ایران، سفارتخانههای خارجی، نهادهای دیپلماتیک و انجمنهای حرفهای حوزه برند در داخل و خارج، و نیز سازمانهایی نظیر GS1، ITC، UNIDO و WTO، ظرفیت اعضای مجمع را برای کنشگری مؤثرتر در دیپلماسی اقتصادی کشور توسعه دهد. این همکاریها با هدف همافزایی تجربه جهانی با توانمندیهای بومی و تقویت نقش سازمانهای ایرانی در مسیر شکلدهی به تصویر اقتصاد نوین ایران طراحی شده است.
مجمع ملّی دیپلماسی برند، در سومین دوره خود، بر پایه مشارکت گسترده دولت، بخش خصوصی، نهادهای توسعهای و سازمانهای پیشرو اقتصاد کشور، گامی دیگر در جهت بازآفرینی تصویر اقتصادی ایران و تقویت جایگاه آن در نقشه تعاملات جهانی برمیدارد.
مقدمه
اقتصاد جهانی در دهههای اخیر از انباشت صرف سرمایه عبور کرده و به سوی اقتصاد مبتنی بر هویت، تصویر و اعتبار حرکت کرده است. قدرت ملی امروز بیش از گذشته از دوش توپخانه و سازوبرگ سخت برداشته شده و بر شانههای ظرفیت اقتصادی، توان فناورانه، شبکههای مالی، کیفیت حکمرانی و تصویر بینالمللی کشور استوار است. در چنین سپهری، «دیپلماسی برند» نه یک شعار جانبی بلکه یکی از مسیرهای اصلی تقویت جایگاه ایران در نظام منطقهای و جهانی است.
مجمع ملّی دیپلماسی برند با رسالت ایجاد هماهنگی و همافزایی میان دولت، بخش خصوصی و نهادهای پژوهشی شکل گرفته تا با تبیین ظرفیتهای واقعی اقتصاد ایران، زمینه اتصال سازمانهای ایرانی به زنجیرههای ارزش منطقهای و جهانی را فراهم کند و سهم ایران را در چرخش اقتصاد بینالملل افزایش دهد.
چشمانداز
ایجاد یک نظام هوشمند برای تقویت اعتبار اقتصادی ایران، توانمندسازی بنگاههای پیشرو و ایفای نقش فعال در زنجیرههای ارزش جهانی از مسیر دیپلماسی اقتصادی و حکمرانی علمی برند.
رسالت رویداد
ساماندهی یک زیستبوم ملی برای ترویج دانش برند ملی، تقویت تصویر ایران، آموزش دیپلماسی اقتصادی به بنگاهها، معرفی ظرفیتهای کشور بر اساس معیارهای جهانی (از جمله شاخصهای آنهولت، شاخصهای جذابیت سرمایهگذاری، شاخصهای لجستیک، و شاخصهای نوآوری) و فراهمسازی مسیر حضور سازمانهای ایرانی در بازارهای منطقهای.

۱. برند ملی؛ شالوده تصویر و اعتبار ایران
برند ملی، مجموعه درکهای بینالمللی از هویت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور است. این رویداد با استفاده از چارچوبهای معتبر جهانی مانند شاخصهای سیمون آنهولت—درک ملی، سرمایهگذاری، صادرات، مردم، حاکمیت، گردشگری و فرهنگ—در پی ارائه تصویری علمی از جایگاه ایران و ظرفیتهای ارتقای آن در نظام جهانی است.
۲. دیپلماسی اقتصادی؛ گذرگاه ورود به نظم جدید جهانی
در جهانی که همکاریهای اقتصادمحور (از بریکس و شانگهای تا اوراسیا) به محور سیاست خارجی تبدیل شده، بنگاههای اقتصادی نیازمند ابزارهای فهم و کنش در این سپهر جدید هستند. رویداد، این دانش را در اختیار آنان میگذارد.
۳. پیوند با زنجیرههای ارزش جهانی و منطقهای
هدف اصلی، آشنا کردن سازمانها با مکانیزمهای زنجیرههای ارزش، شاخصهای رقابتپذیری، استانداردهای جهانی و روشهای ورود به بازارهای منطقهای است؛ از صنایع غذایی تا انرژی، فناوری، حملونقل، گردشگری و خدمات دانشبنیان.
۴. حکمرانی برند و اقتصاد شناختی
ایران برای تقویت موقعیت خود در جهان نیازمند سیاستگذاری منسجم در حوزه برند ملی است. مجمع، نقش بسترساز و هماهنگکننده را ایفا میکند؛ نه جایگزین نهادهای رسمی، بلکه همیار آنها در انتقال دانش، تقویت تصویر ملی و ارتقای سواد برند در میان بنگاهها.
۵. سفیر اقتصادی؛ صورتبندی جدیدی از نقش بنگاهها
سازمانهایی که پس از طی فرآیندهای علمی توانمندسازی، شایستگی حضور در عرصه تعاملات بینالمللی را دارند، بهعنوان «سفیران اقتصادی» معرفی میشوند؛ نه بهعنوان برند برتر، بلکه بهعنوان «نمایندگان توان تولیدی و دانشی ایران» در مذاکرات، نشستها و رویدادهای اقتصادی بینالمللی.

۱. تبیین ظرفیتهای اقتصادی، فناورانه و لجستیکی ایران بر اساس شاخصهای مورد پذیرش جهانی.
۲. ایجاد یک درک مشترک میان دولت و بخش خصوصی درباره لزوم برونگرایی هوشمند.
۳. تقویت مهارتهای دیپلماسی اقتصادی و تعاملات بینالمللی در بنگاهها.
۴. آمادهسازی بنگاههای ایرانی برای ورود به زنجیرههای ارزش جهانی.
۵. ارتقای تصویر اقتصادی ایران با اتکا به دستاوردهای همکاریهای منطقهای (اوراسیا، شانگهای، بریکس).
۶. ایجاد شبکهای از «سفیران اقتصادی» برای مشارکت در برنامههای دیپلماسی اقتصادی.
۷. انتشار گزارشهای معتبر درباره جایگاه ایران در شاخصهای برند ملی.
۸. پیگیری مستمر سیاستهای تقویت برند ایران در کنار نهادهای رسمی کشور.
– برند ملی و مدلهای معتبر جهانی
– حکمرانی برند در سطح ملی
– دیپلماسی اقتصادی و نقش بنگاهها
– تجارت ترجیحی و تجارت آزاد
– ظرفیتهای ایران در بریکس، شانگهای و اوراسیا
– ورود بنگاهها به زنجیرههای ارزش جهانی
– نقش فرهنگ، اعتماد و سرمایه اجتماعی در تصویر کشور
– شاخصهای آنهولت و ضرورت بازتعریف تصویر ایران
– توسعه هویت اقتصادی ایران در بازارهای هدف
– نقش فناوری، لجستیک و اقتصاد دیجیتال در ارتقای برند ایران

این نظام بر سه ستون بنا شده است:
۱. توانمندسازی بنگاهها: آموزش، مشاوره، شبیهسازهای دیپلماسی اقتصادی، و کارگاههای تخصصی.
۲. تبیین و تحلیل: ارائه گزارشهای بینالمللی، پژوهشهای راهبردی، و تحلیل زنجیرههای ارزش.
۳. اجتماعسازی و شبکهسازی: گردهمآوری مدیران پیشرو، سیاستگذاران، نهادهای دیپلماتیک و سازمانهای جهانی جهت همافزایی.
این رویداد بهعنوان یکی از بازوهای نرمافزاری اقتصاد ایران، ارتباطی روشن میان سیاست خارجی، توسعه اقتصادی و آینده برند ملی برقرار میکند. نتیجه آن تقویت تصویر ایران، افزایش تعاملات سازنده، پیوند پایدار با بلوکهای نوظهور اقتصادی و ارتقای نقش بنگاههای ایرانی در نظم جدید منطقهای است.



در جهان بههمپیوسته امروز، سنجش قدرت کشورها دیگر صرفاً با معیارهای نظامی انجام نمیشود. وزن واقعی قدرت ملی بیش از هر زمان دیگری در عرصه اقتصاد، فناوری، فرهنگ، سرمایه اجتماعی و توانایی کشور در شکلدهی به تصویر خود در ذهن سایر ملتها رقم میخورد. این تغییر پارادایم، دولتها را واداشته است که از نگاه سنتی به قدرت فاصله بگیرند و دیپلماسی را به ابزاری برای فعالسازی ظرفیتهای پنهان و آشکار اقتصاد خود تبدیل کنند.
برای ایران، همزمان با گسترش همکاریهای منطقهای و ایجاد بلوکهای اقتصادی نوظهور، نقش سیاست خارجی در خلق محیط مساعد برای رشد اقتصادی اهمیتی ویژه یافته است. دیپلماسی اقتصادی دیگر یک گزینه جانبی نیست؛ تبدیل شده به ستون راهبردی تقویت جایگاه ایران در نظام بینالملل. سیاستگذاران در چنین شرایطی باید بتوانند ظرفیتهای ملی را با فرصتهای جهانی پیوند دهند، موانع ادراکی را کاهش دهند و مسیر تازهای برای حضور فعال بنگاههای ایرانی در بازارهای منطقهای و جهانی باز کنند.
دبیرخانه مجمع ملّی دیپلماسی برند نیز بر همین اساس، طی سالهای اخیر و پس از برگزاری دو دوره کنگره برند ملی، اقتدار ملی، مأموریت خود را بر شناسایی و بازتاب مهمترین دستاوردهای دیپلماسی اقتصادی کشور متمرکز کرده است؛ دستاوردهایی که نه در سطح کلان انتزاعی، بلکه در سطح خرد اقتصاد—جایی که بنگاهها فعالیت میکنند—قابلیت اثرگذاری مستقیم دارند. تلاش اصلی این دبیرخانه آن بوده که شبکه ذینفعان اقتصادی حاضر در رویداد را از این تحولات آگاه سازد و آنان را به بهرهبرداری از این فرصتها توانمند کند.
در این چارچوب، سه محور اصلی دیپلماسی اقتصادی که بیشترین تأثیر عملی را بر فضای کسبوکار داخلی دارند، مورد تحلیل و پیگیری قرار گرفته است. نخست، تفاهمنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا؛ اقدامی که میتواند هزینه مبادلات را کاهش و دسترسی بنگاههای ایرانی به بازارهای شمال و شرق را تسهیل کند. دوم، پیوستن ایران به گروه بریکس که ظرفیت بزرگی در ایجاد سازوکارهای مالی و فنی جایگزین و افزایش تبادلات با اقتصادهای درحالظهور فراهم میآورد. و سوم، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای که دایره همکاریهای اقتصادی و امنیتی را گسترش داده و امکان نقشآفرینی فعالتر ایران را در شبکه تعاملات آسیایی تقویت میکند.
این سه محور در کنار یکدیگر، چشماندازی تازه برای بنگاههای ایرانی ایجاد کردهاند؛ چشماندازی که مجمع ملی دیپلماسی برند تلاش کرده است برای فعالان اقتصادی توضیح دهد، تبیین کند و مسیر بهرهبرداری از آن را هموار سازد. نتیجه آن تقویت فهم بنگاهها از محیط جدید منطقهای و فراهمسازی زمینههای ورود تدریجی آنان به زنجیرههای ارزش گستردهتر است.

در اجرای رویکردهای مندرج در «بیانیه گام دوم انقلاب»، «سیاستهای کلی علم و فناوری»، «نقشه جامع علمی کشور»، «سند فرهنگی کشور»، «سند راهبرد دیپلماسی عمومی و فرهنگی» و سایر اسناد ملّی که بر تقویت سرمایه اجتماعی، ارتقای تصویر جمهوری اسلامی ایران، تولید روایت معتبر ملّی، دیپلماسی عمومی مؤثر و پیوند نظام حکمرانی با زیستبوم علمی کشور تأکید دارند، «سومین دوره مجمع جهانی دیپلماسی برند (کنگره سراسری برند ملّی – اقتدار ملّی)» دیماه ۱۴۰۴ در مرکز همایشهای بینالمللی صدا و سیما برگزار میشود.
این رویداد بر پایه یک نگاه فرابخشی و چندرشتهای شکل گرفته است؛ نگاهی که تصویر ملّی را حاصل همافزایی سه ضلع «دانشگاه»، «حکمرانی» و «فعالان اقتصادی–فرهنگی» میداند و هدف آن ایجاد یک بستر پایدار برای گفتوگوی ملّی، تولید داده معتبر، شکلدهی روایت علمی از ظرفیتهای ایران، و تقویت توان اثرگذاری کشور در عرصه منطقهای و جهانی است.
در پایان این دوره، «دبیرخانه دائمی دیپلماسی برند ایران» با مأموریت سیاستپژوهی، هماهنگی بیننهادی، مدیریت دانش و خلق جریان پایدار علمی در حوزه تصویر ملّی تأسیس میشود. این دبیرخانه بهعنوان نقطه کانونی پیگیری برنامههای ملّی ارتقای تصویر ایران عمل خواهد کرد و مرجع رسمی تولید و تحلیل دادههای مربوط به برند ایران در حوزههای فرهنگ، علم، فناوری، اقتصاد خلاق، گردشگری، دیپلماسی عمومی و افکار جهانی خواهد بود.
«سالنامه دیپلماسی برند ایران» نیز بهعنوان یک سند تحلیلی سالانه، دادهمحور و سیاستگذارانه تهیه و منتشر خواهد شد. این سالنامه با بهرهگیری از شاخصهای معتبر جهانی، دادههای رسمی ملّی، مطالعات تطبیقی و تحلیلهای علمی دانشگاهیان، تصویری دقیق از وضعیت برند ملّی و راهبردهای پیشنهادی برای ارتقای آن ارائه میکند.
دانشگاهها و پژوهشگاههای سراسر کشور، بهعنوان قلب تپنده انتقال دانش، نقد سیاست و آیندهپژوهی، نقش محوری در شکلدهی این سالنامه و فعالیتهای دبیرخانه دائمی خواهند داشت. مشارکت آنها در قالب همکاری علمی، معرفی استادان و پژوهشگران، ارائه پایاننامهها و طرحهای پژوهشی مرتبط، عضویت در کارگروههای تخصصی، تولید مدلهای دادهمحور و حضور در کمیته مشورتی دبیرخانه، مسیر شکلگیری یک مرجع معتبر و بینالمللی برای تصویر ایران را هموار میسازد.